Lý lịch tư pháp (Criminal records) là phiếu do cơ quan quản lý cơ sở dữ liệu cấp cho cá nhân nhằm xác định cá nhân có hay không có án tích, đã từng bị kết án hình sự hay điều tra hình sự hay chưa, cấm hay không bị cấm đảm nhiệm chức vụ, thành lập, quản lý doanh nghiệp.

Với mục đích khuyến khích đầu tư nước ngoài vào Việt Nam thì vấn đề đặt ra là Việt Nam cần những nhà đầu tư nước ngoài có kinh nghiệm, tiềm lực tài chính hay nhà đầu tư có lý lịch ‘đẹp’.  Theo Thông tư 131 ban hành năm 2010 thì nhà đầu tư nước ngoài đầu tư vào doanh nghiệp Việt Nam yêu cầu phải nộp lý lịch tư pháp, nhưng xung quanh yêu cầu này còn nhiều vấn đề cần làm rõ.

Việc yêu cầu nộp lý lịch tư pháp nhưng chưa có quy định cụ thể về điều kiện lý lịch tư pháp nào là đạt chuẩn; lý lịch tư pháp sẽ bị từ chối trong trường hợp như thế nào; hay đơn giản chỉ là thủ tục “ nộp” lý lịch tư pháp.

Lý lịch tư pháp chỉ áp dụng đối với cá nhân nước ngoài đầu tư vào Việt Nam, tuy nhiên chưa có quy định cụ thể nếu nhà đầu tư nước ngoài là doanh nghiệp. Nếu mục đích cùa lý lịch tư pháp là để sàng lọc nhà đầu tư là cá nhân có lý lịch không đạt yêu cầu, thì nhà đầu tư này vẫn có thể đầu tư vào Việt Nam bằng cách ẩn danh công ty nước ngoài mà họ thành lập. Điều này nghĩa là nếu cùng một khoản đầu tư có mục đích từ cá nhân với tư cách cá nhân thì khoản đầu tư này có thể sẽ bị từ chối, còn đối với tư cách doanh nghiệp lại được chấp thuận.

Thông tư 131 cũng không đề cập về quyền chấp thuận hay từ chối việc nhà đầu tư nước ngoài đầu tư vào Việt Nam, đối với những dự án mang tính chất nhà nước thì việc Nhà nước trao quyền cho cơ quan hành chính phê chuẩn hoặc từ chối giao dịch chuyển nhượng vốn, phần nào sẽ ảnh hưởng trực tiếp đến các giao dịch cần sự đầu tư thực tế.

Việc thu hút các nhà đầu tư đến Việt Nam luôn được khuyến khích, nhưng dựa vào lý lịch tư pháp là một trong những căn cứ để chấp thuận hay từ chối cho nhà đầu tư  tham gia góp vốn hay mua cổ phần lại là một điểm hạn chế. Hơn nữa, việc xét lý lịch tư pháp trong hành động đầu tư không thực sự liên quan đến việc phát triển, mở rộng, quản lý kinh tế tốt hơn.

Công Ty Luật PLF