Chính phủ Việt Nam luôn tạo điều kiện cho các nhà đầu tư nước ngoài kinh doanh các dịch vụ Logistics ngoại trừ kinh doanh dịch vụ kiểm định, cấp giấy chứng nhận cho các phương tiện vận tải, dịch vụ hỗ trợ vận tải và một số hạn chế đối với các dịch vụ khác liên quan đến vận tải. Theo luật Việt Nam, nhà đầu tư có thể lựa chọn 8 loại hình kinh doanh dịch vụ logistics phù hợp.
Ngày 22/01/2014, Thủ tướng ra Quyết định 169/QĐ-TTg phê duyệt Đề án phát triển dịch vụ Logistics trong lĩnh vực giao thông vận tải Việt Nam đến năm 2020, định hướng đến năm 2030 nhằm nâng cao hiệu quả kinh tế thông qua việc nâng cao hoạt động khai khác và sử dụng hệ thống cảng biển; định hướng phát triển dịch vụ Logistics trở thành một ngành dịch vụ quan trọng tại Việt Nam, đóng góp 5-10% vào tổng thu nhập sản phẩm quốc gia trong giai đoạn đến năm 2030. Đồng thời, Quyết định 169/QĐ-TTg còn đề ra những nội dung, giải pháp phát triển kết cấu hạ tầng giao thông vận tải, hợp tác quốc tế, chính sách hỗ trợ và xây dựng hoàn thiện cơ chế.
1. Dịch vụ Logistics là gì?
Dịch vụ Logistics là hoạt động thương mại được quy định trong Luật Thương mại 2005, đồng thời được phân loại cụ thể trong Nghị định 163/2017/NĐ-CP do Chính phủ ban hành năm 2017, bao gồm:
Dịch vụ Logistics chủ yếu: bốc xếp, lưu giữ, kho bãi, đại lý vận tải, dịch vụ bổ trợ khác như kiểm tra vận đơn, môi giới vận tải hàng hóa, kiểm định hàng hóa, …
Dịch vụ Logistics liên quan đến vận tải: hàng không, đường sắt, đường bộ, đường biển, đường thủy nội địa.
Các dịch vụ Logistics khác: kiểm tra và phân tích kỹ thuật, bưu chính, bán buôn, thương mại bán lẻ và các dịch vụ hỗ trợ vận tải khác.
2. Tám loại hình kinh doanh Logistics và điều kiện, giới hạn trách nhiệm tương ứng
Đồng thời, Nghị định 163/2017/NĐ-CP quy định về điều kiện, giới hạn trách nhiệm đối với thương nhân kinh doanh dịch vụ Logistics (bao gồm cả thương nhân nước ngoài) và ghi nhận chi tiết về tỉ lệ góp vốn trong công ty liên doanh của nhà đầu tư nước ngoài đối với từng loại hình kinh doanh dịch vụ logistics.
2.1 Trường hợp kinh doanh dịch vụ vận tải hàng hóa thuộc dịch vụ vận tải biển (trừ vận tải nội địa)
Được thành lập các công ty vận hành đội tàu treo cờ Việt Nam hoặc góp vốn, mua cổ phần, phần vốn góp trong doanh nghiệp, trong đó tỷ lệ vốn góp của nhà đầu tư nước ngoài không quá 49%. Tổng số thuyền viên nước ngoài làm việc trên các tàu treo cờ quốc tịch Việt Nam (hoặc được đăng ký ở Việt Nam) thuộc sở hữu của các công ty này tại Việt Nam không quá 1/3 định biên của tàu. Thuyền trưởng hoặc thuyền phó thứ nhất phải là công dân Việt Nam.
Công ty vận tải biển nước ngoài được thành lập doanh nghiệp hoặc góp vốn, mua cổ phần, phần vốn góp trong doanh nghiệp.
2.2 Trường hợp kinh doanh dịch vụ xếp dỡ container thuộc các dịch vụ hỗ trợ vận tải biển (có thể dành riêng một số khu vực để cung cấp các dịch vụ hoặc áp dụng thủ tục cấp phép tại các khu vực này)
Được thành lập doanh nghiệp hoặc góp vốn, mua cổ phần, phần vốn góp trong doanh nghiệp, trong đó tỷ lệ vốn góp của nhà đầu tư nước ngoài không quá 50%. Nhà đầu tư nước ngoài được phép thành lập hiện diện thương mại tại Việt Nam dưới hình thức hợp đồng hợp tác kinh doanh.
2.3 Trường hợp kinh doanh dịch vụ xếp dỡ container thuộc các dịch vụ hỗ trợ mọi phương thức vận tải, trừ dịch vụ cung cấp tại các sân bay
Được thành lập doanh nghiệp hoặc góp vốn, mua cổ phần, phần vốn góp trong doanh nghiệp, trong đó tỷ lệ vốn góp của nhà đầu tư nước ngoài không quá 50%.
2.4 Trường hợp kinh doanh dịch vụ thông quan thuộc dịch vụ hỗ trợ vận tải biển, được thành lập doanh nghiệp hoặc góp vốn, mua cổ phần, phần vốn góp trong doanh nghiệp, trong đó có vốn góp của nhà đầu tư trong nước
Nhà đầu tư nước ngoài được phép thành lập hiện diện thương mại tại Việt Nam dưới hình thức hợp đồng hợp tác kinh doanh.
2.5 Trường hợp kinh doanh các dịch vụ khác, bao gồm các hoạt động sau: Kiểm tra vận đơn, dịch vụ môi giới vận tải hàng hóa, kiểm định hàng hóa, dịch vụ lấy mẫu và xác định trọng lượng; dịch vụ nhận và chấp nhận hàng; dịch vụ chuẩn bị chứng từ vận tải
Được thành lập doanh nghiệp hoặc góp vốn, mua cổ phần, phần vốn góp trong doanh nghiệp, trong đó có vốn góp của nhà đầu tư trong nước.
2.6 Trường hợp kinh doanh dịch vụ vận tải hàng hóa thuộc dịch vụ vận tải đường thủy nội địa, dịch vụ vận tải hàng hóa thuộc dịch vụ vận tải đường sắt
Được thành lập doanh nghiệp hoặc góp vốn, mua cổ phần, phần vốn góp trong doanh nghiệp, trong đó tỷ lệ vốn góp của nhà đầu tư nước ngoài không quá 49%.
2.7 Trường hợp kinh doanh dịch vụ vận tải hàng hóa thuộc dịch vụ vận tải đường bộ
Được thực hiện thông qua hình thức hợp đồng hợp tác kinh doanh hoặc được thành lập doanh nghiệp hoặc góp vốn, mua cổ phần, phần vốn góp trong doanh nghiệp, trong đó tỷ lệ vốn góp của nhà đầu tư nước ngoài không quá 51%. 100% lái xe của doanh nghiệp phải là công dân Việt Nam.
2.8 Trường hợp kinh doanh dịch vụ phân tích và kiểm định kỹ thuật
- Đối với những dịch vụ được cung cấp để thực hiện thẩm quyền của Chính phủ được thực hiện dưới hình thức doanh nghiệp trong đó có vốn góp của nhà đầu tư trong nước sau ba năm hoặc dưới hình thức doanh nghiệp trong đó không hạn chế vốn góp nhà đầu tư nước ngoài sau năm năm, kể từ khi nhà cung cấp dịch vụ tư nhân được phép kinh doanh các dịch vụ đó.
- Không được kinh doanh dịch vụ kiểm định và cấp giấy chứng nhận cho các phương tiện vận tải.
- Việc thực hiện dịch vụ phân tích và kiểm định kỹ thuật bị hạn chế hoạt động tại các khu vực địa lý được cơ quan có thẩm quyền xác định vì lý do an ninh quốc phòng.
3. Kết luận
Tuy nhiên, cần lưu ý rằng trường hợp nhà đầu tư nước ngoài thuộc đối tượng áp dụng của các điều ước quốc tế có quy định khác nhau về điều kiện kinh doanh dịch vụ logistics, nhà đầu tư sẽ được lựa chọn áp dụng điều kiện đầu tư quy định tại một trong các điều ước đó.
