Quảng cáo đóng một vai trò quan trọng trong việc thu hút khách hàng và xây dựng thương hiệu. Tuy nhiên, điều quan trọng hơn cả là đảm bảo rằng quảng cáo là chính xác và không gian dối. Hành vi quảng cáo sai sự thật không chỉ có thể gây hại cho người tiêu dùng mà còn đối diện với trách nhiệm pháp lý nghiêm trọng,... Cùng tìm hiểu về quảng cáo sai sự thật, ý nghĩa pháp lý và hình phạt của nó.
1. Quảng cáo sai sự thật là gì?
Theo Luật Quảng cáo 2012 thì quảng cáo sai sự thật có thể được hiểu là quảng cáo không đúng hoặc gây nhầm lẫn về khả năng kinh doanh, khả năng cung cấp sản phẩm, hàng hóa, dịch vụ của tổ chức, cá nhân kinh doanh sản phẩm, hàng hóa, dịch vụ; Về số lượng, chất lượng, giá, công dụng, kiểu dáng, bao bì, nhãn hiệu, xuất xứ, chủng loại, phương thức phục vụ, thời hạn bảo hành của sản phẩm, hàng hoá, dịch vụ đã đăng ký hoặc đã được công bố.
2. Mức xử phạt hành chính đối với hành vi quảng cáo sai sự thật
Xử phạt hành chính là hình thức xử phạt được áp dụng phổ biến nhất đối với hành vi quảng cáo vi phạm pháp luật. Tùy theo loại vi phạm và loại sản phẩm cụ thể được quảng cáo mà doanh nghiệp thực hiện quảng cáo sai sự thật sẽ bị xử phạt bằng tiền với các giá trị khác nhau từ từ 60.000.000 đồng đến 80.000.000 đồng đối với cá nhân và 120.000.000 đồng đến 160.000.000 đồng đối với tổ chức.
Bên cạnh đó còn có thể bị xử phạt bổ sung như:
- Tước quyền sử dụng Giấy tiếp nhận đăng ký bản công bố sản phẩm từ 05 đến 07 tháng;
- Tước quyền sử dụng Giấy xác nhận nội dung quảng cáo từ 22 tháng đến 24 tháng;
- Biện pháp khắc phục hậu quả như buộc cải chính thông tin.
3. Xử phạt hành vi cạnh tranh không lành mạnh
Hiện nay, hành vi quảng cáo gian dối chiếm tỷ lệ cao các vụ việc cạnh tranh không lành mạnh. Hành vi vi phạm có thể là quảng cáo lừa đảo thông tin hoặc gây nhầm lẫn cho khách hàng về giá cả, số lượng, chất lượng, công dụng,… hoặc bắt chước quảng cáo của sản phẩm khác để gây nhầm lẫn cho khách hàng.
Theo Luật Cạnh tranh 2018, doanh nghiệp vi phạm có thể bị phạt từ 200.000.000 đồng đến 400.000.000 đồng và bị áp dụng một hoặc nhiều hình thức xử phạt bổ sung như tước quyền sử dụng giấy phép, chứng chỉ hành nghề có thời hạn hoặc đình chỉ hoạt động có thời hạn; Tịch thu tang vật, phương tiện được sử dụng để vi phạm hành chính về cạnh tranh; Tịch thu khoản lợi nhuận thu được từ việc thực hiện hành vi vi phạm.
Bên cạnh đó, có thể áp dụng các biện pháp khắc phục hậu quả như buộc cải chính công khai hay loại bỏ yếu tố vi phạm trên hàng hóa, bao bì hàng hóa, phương tiện kinh doanh, vật phẩm.
4. Áp dụng biện pháp dân sự đối với hành vi quảng cáo sai sự thật
Đối tượng bị quảng cáo sai sự thật bao gồm người tiêu dùng và doanh nghiệp kinh doanh sản phẩm cạnh tranh với sản phẩm được quảng cáo. Tại Việt Nam, doanh nghiệp có hành vi quảng cáo sai sự thật có thể bị kiện ra Tòa án theo thủ tục bồi thường thiệt hại ngoài hợp đồng do tác động tiêu cực của quảng cáo đến người tiêu dùng và doanh nghiệp khác. Vì yêu cầu bồi thường thiệt hại là quyền được pháp luật thừa nhận nhằm bảo vệ lợi ích chính đáng của thương nhân cũng như người tiêu dùng nên trách nhiệm bồi thường thiệt hại có thể được áp dụng đồng thời với các hình thức xử phạt khác.
5. Mức xử phạt hình sự đối với hành vi quảng cáo sai sự thật
Đối với hành vi quảng cáo sai sự thật nếu đủ yếu tố cấu thành tội phạm thì có thể bị xử phạt hình sự theo Bộ luật Hình sự 2015 về tội quảng cáo gian dối với mức phạt như sau:
- Người nào quảng cáo gian dối về hàng hóa, dịch vụ, đã bị xử phạt vi phạm hành chính về hành vi này hoặc đã bị kết án về tội này, chưa được xóa án tích mà còn vi phạm, thì bị phạt tiền từ 10.000.000 đồng đến 100.000.000 đồng hoặc phạt cải tạo không giam giữ đến 03 năm.
- Người phạm tội còn có thể bị phạt tiền từ 5.000.000 đồng đến 50.000.000 đồng, cấm hành nghề hoặc làm công việc nhất định từ 01 năm đến 05 năm.
Kết luận, việc duy trì tính chính xác và trung thực trong quảng cáo không chỉ là nghĩa vụ đạo đức mà còn là nghĩa vụ pháp lý của mọi doanh nghiệp và cá nhân tham gia thị trường. Hành vi quảng cáo sai sự thật không chỉ ảnh hưởng đến uy tín của doanh nghiệp mà còn có thể gây hại cho người tiêu dùng và bất hợp pháp. Vì thế các doanh nghiệp cần đặc biệt chú ý tuân thủ pháp luật đối với việc quảng cáo, nhằm đảm bảo một môi trường kinh doanh lành mạnh và công bằng.
