Để thu hút đầu tư nước ngoài, nhà nước Việt Nam đã có những chính sách ưu đãi về đầu tư và đã được luật hóa trong các văn bản quy phạm pháp luật có liên quan với những quy định cụ thể nhằm đưa các chính sách này vào áp dụng trên thực tế. Trong bài viết này, chúng tôi đề cập đến các ưu đãi đầu tư dành cho các doanh nghiệp FDI.
Theo quy định của pháp luật Việt Nam, doanh nghiệp FDI bao gồm:
- Doanh nghiệp thành lập theo hình thức đầu tư thành lập tổ chức kinh tế có thành viên hoặc cổ đông là nhà đầu tư nước ngoài được cấp Giấy chứng nhận đăng ký đầu tư theo quy định của pháp luật về đầu tư; hoặc
- Doanh nghiệp do nhà đầu tư nước ngoài sở hữu ít nhất 51% vốn điều lệ.
Các ưu đãi áp dụng cho doanh nghiệp FDI khi thực hiện dự án đầu tư tại Việt Nam như sau:
1. Ưu đãi về kinh tế
Các ưu đãi kinh tế áp dụng cho doanh nghiệp FDI bao gồm ưu đãi về thuế và quyền được bảo đảm các quyền liên quan đến hoạt động đầu tư.
2. Ưu đãi về thuế
Thứ nhất, áp dụng ưu đãi về thuế thu nhập doanh nghiệp (“TNDN”) đối với doanh nghiệp FDI khi thực hiện các dự án sau:
- Dự án đầu tư vào các lĩnh vực đặc thù như thực hiện xã hội hóa các lĩnh vực giáo dục – đào tạo, dạy nghề, văn hóa, thể thao và môi trường, y tế,….; hoặc
- Dự án đầu tư vào địa bàn đặc thù như địa bàn có điều kiện kinh tế đặc biệt khó khăn, khu kinh tế, khu công nghệ cao bao gồm cả khu công nghệ thông tin tập trung được thành lập theo quyết định của Thủ tướng Chính phủ…
Theo đó, doanh nghiệp FDI có thể được ưu đãi thuế TNDN với thuế suất 10%, 17% trong thời hạn 10 năm, 15 năm hoặc trong suốt thời gian thực hiện dự án.
Bên cạnh đó, doanh nghiệp FDI cũng có thể được xem xét giảm thuế nếu đáp ứng điều kiện về việc tuyển dụng lao động nữ.
Các ưu đãi về thuế được quy định tại Thông tư 78/2014/TT-BTT. Vui lòng lưu ý rằng doanh nghiệp FDI chỉ được hưởng các ưu đãi thuế khi thực hiện chế độ kế toán, hóa đơn, chứng từ và nộp thuế TNDN theo kê khai.
Trong thời gian hưởng các ưu đãi thuế TNDN, nếu Doanh nghiệp FDI có nhiều hoạt động sản xuất, kinh doanh thì phải tính riêng thu nhập từ hoạt động sản xuất, kinh doanh được hưởng ưu đãi thuế TNDN (bao gồm thuế suất ưu đãi, mức miễn thuế, giảm thuế) và thu nhập từ hoạt động kinh doanh không được hưởng ưu đãi thuế để kê khai, nộp thuế riêng.
Thứ hai, áp dụng miễn thuế nhập khẩu cho doanh nghiệp FDI theo Nghị định 134/2016 NĐ-CP và Nghị định 18/2021/NĐ-CP trong các trường hợp sau:
- Hàng hóa nhập khẩu để tạo tài sản cố định của dự án ưu đãi đầu tư;
- Nguyên liệu, vật tư, linh kiện nhập khẩu để phục vụ sản xuất của dự án thuộc ngành, nghề ưu đãi đầu tư, hoặc tại địa bàn kinh tế đặc biệt khó khăn.
Ngoài ra, việc hình thành các hiệp định ưu đãi thuế quan dành cho các thành viên ASEAN và WTO đã giúp nhiều nhà đầu tư giảm chi phí đầu vào, tăng năng suất, nâng cao sức cạnh tranh trên thị trường trong và ngoài nước.
Cuối cùng, áp dụng ưu đãi miễn thuế sử dụng đất phi nông nghiệp
Doanh nghiệp FDI có thể được áp dụng miễn thuế sử dụng đất phi nông nghiệp khi thực hiện dự án đầu tư vào ngành nghề ưu đãi đầu tư hoặc địa bàn kinh tế đặc biệt khó khăn; dự án đầu tư thuộc lĩnh vực khuyến khích đầu tư (ưu đãi đầu tư) tại địa bàn có điều kiện kinh tế – xã hội khó khăn; hoặc dự án đầu tư xã hội hóa đối với các hoạt động trong lĩnh vực giáo dục, dạy nghề, y tế, văn hóa, thể thao, môi trường.
3. Quyền được bảo đảm các quyền liên quan đến hoạt động đầu tư của doanh nghiệp FDI
Theo đó, quyền sở hữu tài sản, vốn, thu nhập và các quyền, lợi ích hợp pháp khác của nhà đầu tư nước ngoài được Nhà nước Việt Nam công nhận và bảo hộ, đặc biệt:
- Tài sản hợp pháp của nhà đầu tư nước ngoài không bị quốc hữu hóa, không bị tịch thu bằng biện pháp hành chính;
- Trường hợp tài sản của nhà đầu tư nước ngoài được Nhà nước Việt Nam trưng mua, trưng dụng vì lý do quốc phòng, an ninh, lợi ích quốc gia, tình trạng khẩn cấp, phòng, chống thiên tai thì nhà đầu tư được hoàn trả, bồi thường theo quy định của pháp luật về tài sản trưng dụng và các quy định của pháp luật có liên quan;
- Được phép chuyển các tài sản là vốn đầu tư, tiền thu được từ việc thanh lý khoản đầu tư, thu nhập từ hoạt động đầu tư kinh doanh, tiền và các tài sản khác thuộc sở hữu hợp pháp của nhà đầu tư ra nước ngoài sau khi thực hiện đầy đủ các nghĩa vụ tài chính đối với Nhà nước Việt Nam.
Bên cạnh đó, theo Luật Đầu tư 2020 và Nghị định 31/2021/NĐ-CP, Nhà nước Việt Nam bảo đảm hoạt động kinh doanh của nhà đầu tư nước ngoài trong các doanh nghiệp FDI như sau:
- Nhà đầu tư nước ngoài không phải đáp ứng các yêu cầu như ưu tiên mua, sử dụng hàng hóa/dịch vụ trong nước; chỉ mua, sử dụng hàng hóa/dịch vụ do nhà sản xuất/cung cấp dịch vụ trong nước cung cấp hoặc đạt mục tiêu xuất khẩu nhất định; hạn chế số lượng, trị giá, chủng loại hàng hóa, dịch vụ xuất khẩu hoặc sản xuất, cung ứng trong nước; vân vân.
- Trường hợp văn bản quy phạm pháp luật mới ban hành quy định ưu đãi đầu tư mới hoặc mức ưu đãi đầu tư cao hơn thì nhà đầu tư được hưởng ưu đãi đầu tư theo quy định của văn bản quy phạm pháp luật mới cho thời gian hưởng ưu đãi còn lại của dự án đầu tư, trừ trường hợp ưu đãi đầu tư đặc biệt đối với dự án đầu tư.
Hơn nữa, theo Nghị quyết 98/2023/QH15 có hiệu lực từ ngày 01/08/2023, doanh nghiệp FDI đáp ứng điều kiện trở thành nhà đầu tư chiến lược có thể được hưởng thêm nhiều ưu đãi hấp dẫn khi thực hiện dự án đầu tư theo danh mục quy định tại TP.HCM.
4. Ưu đãi cho thuê đất, mặt nước
Theo quy định của pháp luật về đầu tư, Doanh nghiệp FDI được xem xét miễn, giảm tiền thuê đất, thuê mặt nước trong một số trường hợp như thực hiện dự án đầu tư thuộc lĩnh vực đặc biệt ưu đãi đầu tư tại địa bàn có điều kiện kinh tế – xã hội đặc biệt khó khăn; triển khai các dự án xây dựng nhà ở xã hội, v.v.
Cần lưu ý, doanh nghiệp FDI phải làm thủ tục xin miễn, giảm thuế theo quy định mới được áp dụng chính sách này.
Như vậy, với những chính sách ưu đãi đầu tư nêu trên, Nhà nước Việt Nam đã tạo điều kiện thuận lợi để thu hút đầu tư từ các nhà đầu tư trong và ngoài nước thông qua các doanh nghiệp FDI với mong muốn thúc đẩy hợp tác và hội nhập kinh tế thế giới, tạo ra một sân chơi công bằng cho các nhà đầu tư, đồng thời tạo điều kiện cân bằng kinh tế giữa các vùng miền.
