Đấu thầu là một quy trình quan trọng trong lĩnh vực kinh doanh và đầu tư. Thủ tục này cho phép các doanh nghiệp và tổ chức có cơ hội giành được các hợp đồng với các cơ quan, tổ chức hoặc cá nhân khác để cung cấp sản phẩm hoặc dịch vụ. Tuy nhiên, để tham gia đấu thầu, doanh nghiệp cần phải hiểu rõ quy trình và các bước cần thiết để đảm bảo việc tham gia đấu thầu của bạn được thực hiện một cách hiệu quả và thành công.
1. Khái niệm
Theo định nghĩa tại Luật Đấu thầu 2013, đấu thầu là quá trình lựa chọn nhà thầu để ký kết và thực hiện hợp đồng cung cấp dịch vụ tư vấn, dịch vụ phi tư vấn, mua sắm hàng hóa, xây lắp; lựa chọn nhà đầu tư để ký kết và thực hiện hợp đồng dự án đầu tư có sử dụng đất trên cơ sở bảo đảm cạnh tranh, công bằng, minh bạch và hiệu quả kinh tế.
Nói một cách khác về đấu thầu là người muốn mua công trình, hàng hóa, dịch vụ,… (Chủ đầu tư) lựa chọn người bán công trình, hàng hóa, dịch vụ… (Nhà thầu) phù hợp với mình nhất trong số đông rất nhiều người chào bán.
2. Thủ tục tham gia đấu thầu
Điều kiện để tổ chức và cá nhân tham gia đấu thầu được quy định trong Luật Đấu thầu hiện hành.
Các thông tin về đấu thầu phải được đăng tải trên hệ thống mạng đấu thầu quốc gia, Báo đấu thầu của cơ quan quản lý nhà nước về đấu thầu.
Trình tự thực hiện đấu thầu gồm các bước sau:
- Chuẩn bị lựa chọn nhà thầu;
- Tổ chức lựa chọn nhà thầu;
- Đánh giá hồ sơ dự thầu và thương thảo hợp đồng;
- Trình, thẩm định, phê duyệt và công khai kết quả lựa chọn nhà thầu;
- Hoàn thiện hợp đồng và ký kết hợp đồng.
Theo quy định của pháp luật hiện hành, có các hình thức lựa chọn nhà thầu chủ yếu sau: đấu thầu rộng rãi, đấu thầu hạn chế, chỉ định thầu, mua sắm trực tiếp, chào hàng cạnh tranh, tự thực hiện, lựa chọn nhà thầu trong trường hợp đặc biệt và tham gia thực hiện của cộng đồng.
Tùy theo tính chất và điều kiện cụ thể của từng gói thầu, hồ sơ mời thầu được phát hành cho các nhà thầu tham gia đấu thầu theo những cách khác nhau.
3. Các phương thức đấu thầu
3.1 Đấu thầu một giai đoạn một túi hồ sơ
Được áp dụng đối với các hình thức:
- Đấu thầu rộng rãi, đấu thầu hạn chế đối với gói thầu cung cấp dịch vụ phi tư vấn; gói thầu mua sắm hàng hóa, xây lắp, hỗn hợp có quy mô nhỏ;
- Chào hàng cạnh tranh đối với gói thầu cung cấp dịch vụ phi tư vấn, mua sắm hàng hóa, xây lắp;
- Chỉ định thầu đối với gói thầu cung cấp dịch vụ tư vấn, dịch vụ phi tư vấn, mua sắm hàng hóa, xây lắp, hỗn hợp;
- Mua sắm trực tiếp đối với gói thầu mua sắm hàng hóa;
- Chỉ định thầu đối với lựa chọn nhà đầu tư.
Nhà thầu nộp hồ sơ dự thầu gồm đề xuất về kỹ thuật và đề xuất về tài chính theo yêu cầu của hồ sơ mời thầu, hồ sơ yêu cầu. Việc mở thầu được tiến hành một lần.
3.2 Đấu thầu một giai đoạn hai túi hồ sơ
- Được áp dụng đối với đấu thầu rộng rãi, đấu thầu hạn chế đối với gói thầu cung cấp dịch vụ tư vấn, dịch vụ phi tư vấn, mua sắm hàng hóa, xây lắp, hỗn hợp; Đấu thầu rộng rãi đối với lựa chọn nhà đầu tư.
- Nhà thầu nộp đề xuất về kỹ thuật và đề xuất về tài chính riêng biệt theo yêu cầu của hồ sơ mời thầu.
- Việc mở thầu được tiến hành hai lần. Hồ sơ đề xuất về kỹ thuật sẽ được mở ngay sau thời điểm đóng thầu. Nhà thầu, nhà đầu tư đáp ứng yêu cầu về kỹ thuật sẽ được mở hồ sơ đề xuất về tài chính để đánh giá .
3.3 Đấu thầu hai giai đoạn một túi hồ sơ
Được áp dụng đối với hình thức đấu thầu rộng rãi, đấu thầu hạn chế với gói thầu mua sắm hàng hóa, xây lắp, hỗn hợp có quy mô lớn, phức tạp.
- Trong giai đoạn một, nhà thầu nộp đề xuất về kỹ thuật, phương án tài chính theo yêu cầu của hồ sơ mời thầu nhưng chưa có giá dự thầu. Trên cơ sở trao đổi với từng nhà thầu tham gia giai đoạn này sẽ xác định hồ sơ mời thầu giai đoạn hai.
- Trong giai đoạn hai, nhà thầu đã tham gia giai đoạn một được mời nộp hồ sơ dự thầu. Hồ sơ dự thầu bao gồm đề xuất về kỹ thuật và đề xuất về tài chính theo yêu cầu của hồ sơ mời thầu giai đoạn hai, trong đó có giá dự thầu và bảo đảm dự thầu.
3.4 Đấu thầu hai giai đoạn hai túi hồ sơ
Được áp dụng đối với hình thức đấu thầu rộng rãi, đấu thầu hạn chế đối với gói thầu mua sắm hàng hóa, xây lắp, hỗn hợp có kỹ thuật, công nghệ mới, phức tạp, có tính đặc thù.
- Trong giai đoạn một, nhà thầu nộp đồng thời hồ sơ đề xuất về kỹ thuật và hồ sơ đề xuất về tài chính riêng biệt theo yêu cầu của hồ sơ mời thầu. Hồ sơ đề xuất về kỹ thuật sẽ được mở ngay sau thời điểm đóng thầu. Trên cơ sở đánh giá đề xuất về kỹ thuật của các nhà thầu trong giai đoạn này sẽ xác định các nội dung hiệu chỉnh về kỹ thuật so với hồ sơ mời thầu và danh sách nhà thầu đáp ứng yêu cầu được mời tham dự thầu giai đoạn hai. Hồ sơ đề xuất về tài chính sẽ được mở ở giai đoạn hai.
- Trong giai đoạn hai, các nhà thầu đáp ứng yêu cầu trong giai đoạn một được mời nộp hồ sơ dự thầu. Hồ sơ dự thầu bao gồm đề xuất về kỹ thuật và đề xuất về tài chính theo yêu cầu của hồ sơ mời thầu giai đoạn hai tương ứng với nội dung hiệu chỉnh về kỹ thuật. Trong giai đoạn này, hồ sơ đề xuất về tài chính đã nộp trong giai đoạn một sẽ được mở đồng thời với hồ sơ dự thầu giai đoạn hai để đánh giá.
Sau đó, bên trúng thầu và bên mời thầu tiến hành giao kết hợp đồng. Hợp đồng phải phù hợp với quy định của Luật Đấu thầu và các quy định của pháp luật có liên quan.
